سه‌شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ - March 19 2024
کد خبر: 45840
تاریخ انتشار: 02 بهمن 1397 17:13
فردوس باقری مدیر توسعه تجارت الکترونیک نگین توسن از «برات الکترونیک سککوک» و «ابزار پرداخت بلاک‌چینی ژا» می گوید:

«پنجره های بسته مالی» را می گشاییم

بسته شدن راه تجارت، واقعیتی است که با آن مواجهیم؛ راه مقابله، «انکار واقعیت» نیست، بلکه باید کوشید تا از طریق دنیای آزاد وب، راه ها را بگشاییم. این امر، زمانی میسر است که به «نوآوری و ابتکارات جدید» روی بیاوریم.
به گزارش راه امروز به نقل از بانکداری ایرانی: بسته شدن راه تجارت، واقعیتی است که با آن مواجهیم؛ راه مقابله، «انکار واقعیت» نیست، بلکه باید کوشید تا از طریق دنیای آزاد وب، راه ها را بگشاییم. این امر، زمانی میسر است که به «نوآوری و ابتکارات جدید» روی بیاوریم: ایجاد سامانه های جدید که تأمین مالی زنجیره تأمین برای فعالان اقتصادی کشور با یکدیگر و با فعالان اقتصادی دیگر کشورها را فراهم می کند. افزون بر آن، بهره گیری از ابزارهای پرداخت بلاک‌چینی جدید مانند بیت کوین و اتریوم و ...، ما را در این راه بیش از پیش توانا می سازد. 
ابتکار شرکت توسعه تجارت الکترونیک نگین توسن، در قالب سامانه ملی سککوک و ابزار پرداخت «ژا»، جدای از آنکه یک طرح و ابتکار خلاقانه و برگزیده از سوی نمایشگاه های فین تک به شمار می آید؛ راه را برای شکستن تحریم و تأمین مالی فعالان اقتصادی داخل و خارج کشور، در یک زنجیره مستحکم بر بستر وب، فراهم ساخته است. 
همین نگاه ابتکاری سبب شد تا محصول برات الکترونیک و ژتون پرداخت الکترونیک ژا، در جشنواره ملی نوآوری محصول برتر ایرانی به عنوان دو محصول برگزیده بدرخشد. جشنواره ای که از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و دانشگاه صنعتی شریف با هدف تجلیل از تلاشگران نوآور ایرانی و شناسایی، ارزیابی و تعیین برترین های نوآوری برگزار شد.
با توجه به اهمیت این دو ابتکار، سراغ فردوس باقری مدیر عامل شرکت توسعه تجارت الکترونیک نگین توسن و از دست اندرکاران سامانه ملی سککوک رفتیم تا ابعاد آن را برای ما تبیین کند؛

ابتدا یک معرفی از خود داشته باشید و بعد برویم سراغ تبیین «محصول نوآورانه»- که در این جشنواره- برگزیده شدند؟

باقری هستم مدیرعامل و عضو هیئت مدیره شرکت تجارت الکترونیک نگین توسن که در این جشنواره با دو محصول حضور پیدا کرده ایم. محصول اول پلتفرمی است به نام «سامانه ملی سککوک» یا سامانه کشوری کسب و کار به کسب و کار و پلتفرم دوم ابزار پرداختی مبتنی بر بلاک چین به نام «ژا» که عملاً یک   Crypto Payment Token محسوب می شود. 

هر کدام از این پلتفرم ها، چه کاربردی دارد؟ مزیت نوآورانه اش چه بوده؟

ابزار یا پلتفرم اول یک پلتفرم B to B یا کسب و کار به کسب و کار است که ما سه محور خدمت در آن تعریف کرده ایم. یکی از محورهای خدمت Supply chain Finance یا تأمین مالی زنجیره تأمین هست،        محور بعدی Supply chain Management یا مدیریت زنجیره تأمین و محور سوم همlogistic management یا مدیریت لجستیک. در قیاس کارکردی پلتفرم های B to B در داخل و خارج از کشور، پلتفرم ما پلتفرمی برای مبادلات B to B با ظرفیت انجام مبادلات اعتباری است که قابلیت مبادله اعتباری جنبه نوآورانه کارمان بوده است. ما از برات الکترونیک در این پلتفرم استفاده کردیم تا بتوانیم ابزارهای پرداخت کسب و کار به کسب و کار را بر مبنای قوانین جاری کشور پیکربندی کنیم. برای مثال درگاه‌های پرداخت تجارت الکترونیکی تنها خدمات پرداخت آنلاین شاپرکی را پشتیبانی می کنند. این نوع پرداختها سقف های تراکنشی محدود دارند، و ظرفیتی بتوانند مفاهیم قراردادی را در آن تعریف کنند را ندارند. مبادلات مدت دار در این درگاهها عملا غیر ممکن است. تنها ابزار خرید مدت دار موجود در کشور، «کارت های اعتباری» است که آنها هم دارای نحوه تسویه با پذیرنده نقد دارند. در این نوع ابزارها فرد از یک ظرفیت وام یا عقودی که پایه مبادله اعتبار پشت کارت است؛ استفاده می کند. 

موضوع تأمین مالی هدفمند، با هزینه کمتر و سرعت بیشتر جزو رویکردهای اصلی پلتفرم سککوک می‌باشد.
ما در این جا جنبه نوآورانه، «تلفیق B to B»را- در حوزه پرداخت- به یک سری ابزارهای فناوری های پیشرو، تجهز کرده ایم، ما سه خدمت را، در پلتفرم B to B فراهم آوردیم. برآیند جلسات ما با فعالان بازار پول، سرمایه و صنعت، این است که در کشور تا به حال چنین ابزاری به وجود نیامده و در سطح دنیا هم، ترکیب B to B با پلتفرم SCF یک تجربه جدید، به شمار می آید. 
در ساختار ابزار «ژا»، نگاه ما تسهیل عملیات پرداخت با «رویکرد غیر متمرکز» بوده است. ابزار پرداختی که از طریق آن، احراز مالکیت داشتن پول یا دارایی، در نظام بلاک چین، پیش بینی شده است. «رمز ارز» مانند بیت کوین یا اتریوم ابزار پرداخت بلاک چینی است اما رمز ارز نیست. ژا در واقع Crypto Payment TOKEN محسوب می شود. و حسنی که دارد ایجاد امکان تسهیل پرداخت مبادلات بین المللی است. با این ابزار همه نقش آفرینان عرصه تجارت امکان کلیدی فناورانه را در احراز مبدا و مقصد پرداخت را بدست می آورند. برای مثال در معامله با بانک، بانک می تواند دارا بودن یا دارا نبودن پول را تایید یا رد نماید. در شبکه بلاک چینی این یک امر توزیع شده است. حالا در این وضعیتی هم که ما امروز به آن دچاریم و تحریم‌های مبادلات را داریم می‌توانیم گره گشایی کنیم. در بحث انتقال های حوزه تجارت، بحث کاهش هزینه های انتقال وجه در مبادلات تجاری که می تواند کمک خوبی باشد. در توسعه ژا به سمتی رفته ایم که از ظرفیت های بستر B to B در آن استفاده شود. 
بسیاری از پروژه‌ها در سطح دنیا به بلاک‌چین طور دیگری نگاه می‌کنند. یک کوین را توسعه می دهند یا مورد قبول مخاطبین قرار میگیرد یا نمی گیرد. ما این ابزار را فقط مخصوص اعضای باشگاه سککوک توسعه داده ایم و فقط به کسب و کارها ارائه می‌دهیم. ژا فقط به اعضایی ارائه می شود که در پلتفرم سککوک فعال هستند. در عین حال از یک مکانیسم پاداش هم بهره می بریم، بدین صورت که هر فعال اقتصادی در عین حالی که برای پرداخت هزینه های خرید براتهای پلتفرم سککوک یک ژا هم، نیم بها به وی ارئه می شود؛ این مکانیسم پاداش نیز برای حمایت از فعالان اقتصادی و در توسعه کاربرد سککوک در کشور است. 
در بسیاری از کوین ها نحوه استخراج  تولید از طریق «ماین» کردن است. در ابزار پرداخت ما، مقدار و تعداد سکه ها معین و موجود است. این ابزار پرداخت برای استخراج انرژی را به هدر نمی دهد، اما برای کنترل ارزش این توکن‌ها آزاد نمی شوند؛ مگر با یک فعالیت اقتصادی. حالا هرچه بیشتر فعالیت کنید، هدیه های بیشتری داخل سیستم می گیرید و شبکه فعال تر می شود و ارزش حاصله اش نیز، بالاتر می رود، در عین اینکه هزینه کمی هم دارد. از سوی دیگر هر تراکنش انتقال در شبکه فعلی انجام 500 تا 600 تومان کارمزد دارد با همین رویکرد ما تمام تلاش مان این است که «هزینه کم و مقرون به صرفه» و در عین حال از «گستره بازی» - حتی خارج از کشور هم- استفاده کنیم. 

بگویید که به عنوان مشتری، صرفا «بانک ها» را در نظر گرفته اید و یا « شرکت ها و اشخاص حقوقی  و حقیقی دیگر» هم، می توانند از این محصول استفاده کنند؟
هر فعال اقتصادی می تواند از پلتفرمهای ما بهره ببرد. هر نوع شخصیتی چه حقوقی و چه حقیقی که در سککوک عضو است و فعالیت می کند در جایی از این زنجیره، به سایر فعالان مرتبط شود. در حال حاضر، ما این پلتفرمها را برای فعالان داخل سککوک مهیا نموده ایم که می تواند یک شخص حقیقی باشد که کسب و کار فعال داشته و یا می تواند یک بنگاه اقتصادی باشد که تعدادی افراد حقیقی صاحب آن هستند.
چه مدتی است این سامانه را راه اندازی کرده اید؟
اولین تراکنش سککوک در نیمه دوم سال 96 انجام شده است و آذر ماه امسال در نمایشگاه الکامپ اولین تراکنش های پایلوت ژا با حضور جناب آقای نجفی ریاست سابق سازمان صنایع کوچک صورت گرفت. هر فردی می توانست یک کیف پول مجازی ساخته، و یک ژا دریافت کند. در قبال آن ما به صورت نمادین گلدانی نفیس به عنوان هدیه به وی ارائه می کردیم که با اسکن یک کیو آر کد ژا را مصرف کرده و گدان را به صورت نمایدن خریداری می نمود. در واقع یک مسیر خرید را شبیه سازی می نمودیم. فرد تعدادی ژا دریافت کرده و در شبکه مصرف می کرد. مصرف ژا ساده است. عضو پلتفرم می شوید، عضویت ها توسط ما تأیید می شود و در نتیجه هر تعداد ژایی که مایل به خرید باشید ممکن است و به «کیف پول تان» اضافه می شود و سپس قابل مصرف است. امکان تبدیل آن از طریق شبکه  Exchangeبه ریال یا هر ارز دیگری نیز فراهم شده است. 
من به عنوان شخص حقیقی می خواهم بیاییم و عضو بشوم، باید «کد ژا» دریافت کنم؟
عضو سککوک اگر بخواهید بشوید یک مکانیزم ثبت نام دارد. کد ملی، شناسه و ... را ثبت می کنید، ما شما را احراز هویت می کنیم و سپس شما عضو می شوید. حالا یک عضو عملیاتی در سککوک هستید و احراز هویت هم شده اید؛ می توانید یک کیف پول نزد ما داشته باشید. این کیف پول می تواند «ژا» را در خودش نگاه داشته باشد. تا با آن معامله ای را انجام دهید، معامله می تواند به صورت «نقد»، با «برات»، با «بیت کوین» و یا با ژا صورت پذیرد. 

اعتبار سنجی آن چگونه است؟
عضویت آن K Y C کامل دارد. ما اصول K Y C را روی آن اجرا می کنیم .در مسیر عضویت، این ها را چک می کنیم. اعضای عملیاتی ما امضای دیجیتال دارند. با احراز هویت ما مشتری را کامل می شناسیم. پس بر خلاف بقیه شبکه های بلاک چین، کاملاً شفاف هستیم. به طورمثال، این شخص که 5 تا ژا دارد- و می تواند هر چه را دارد؛ در همین شبکه استفاده کند و مصرف بشود- برای خرید تجهیزات کارخانه اش و یا خرید مواد اولیه. در مبادلات بیرونی هم این می تواند تبدیل بشود به «ابزار پرداخت»- که به جای ارزهای جهان شمول- به ژا پرداخت کند.
یعنی بین المللی است؟
بله بین المللی است و الان خیلی از صرافی های دنیا، رمز ارز یا توکن بلاک‌چینی را براساس نرخ و تعرفه روز خرید می کنند. ما هم سعی کردیم از همین مکانیزم استفاده کنیم؛ اما در ایران، این بحث نویی است و ما منتظریم بانک مرکزی، قواعد لازم را ابلاغ کند و ما تابع آن شرایط هستیم. اما این کارِ زمان بری است و ما به دنبال افزایش گستره استفاده از ژا هستیم. 

در واقع شما دارید یک بستری سازی را انجام می دهید تا زمانی که نهادهای ذیصلاح شرایط لازم را ابلاغ کنند؟
این اتفاق می تواند راه حلی باشد که وقتی نهاد های حاکمیتی قواعد لازم را تنظیم کردند؛ ما زمان زیادی را برای ورود به بازار از دست ندهیم. البته پیش از این نیز، تعاملات لازم را انجام داده ایم و در تنظیم چارچوب هایی که در کشور تهیه می شود، در مقام فنی و مشورت کمک می کنیم تا یک ابزار کاربردی برای کشور به وجود بیاید که قواعد کشور در آن رعایت شده باشد.
حدس می زنید چه زمانی این بستر فراهم خواهد شد؟
استنباط من این است که تا پایان سال حتماً قواعد منتشر خواهد شد، پیش نویس دو بخشنامه اکنون در دولت ارایه شده است. لذا به نظر می رسد این اتفاق در «مرحله قانونگذاری» در حال جریان است؛ ولی این که در شرایط اقتصادی امروز دنیا، موقعیت ما کجاست؟ با یک موقعیت پیچیده ای مواجه هستیم. در حال حاضر منطق توسعه سککوک بر تأمین مالی SME ها است. محور توسعه کسب و کار سککوک بر تأمین مالی زنجیره تأمین است، زیرا کسب و کارهای کوچک و متوسط بیشترین نقش را در پایداری شاخص های اقتصادی کشورها دارند و در کشور ما هم این عدد بر اساس آمارها، بیش از 90 درصد اشتغال کشور است. 3 میلیون واحد کوچک و متوسط و خانگی در کشور داریم. با این فرض ما در توسعه ابزاری مثل ژا در بستر سککوک هم به همکاری SME های سراسر دنیا توجه می کنیم. ما نیازی نداریم که بانک یا صرافی بزرگی در چرخه حضور داشته باشد. هدف سککوک می تواند اتصال بنگاه های کوچک و متوسط در منطقه اروپا و جنوب شرق آسیا به صنایع داخلی باشد تا زمینه توسعه کسب و کار را در داخل فراهم بکند. اکنون با کشور کره تعاملاتی داریم. تبادل تجاری بین کسب و کارهای SME ایران و کره از اهداف این تعاملات است. پلتفرم مشابهی در کره به نام Gobiz وجود دارد. با کمک دوستان سازمان صنایع کوچک و نهادی به نام SBC کره در حال گشودن پنجره ای از مسیر تبادل با کره هستیم. این تمایل از سوی کره ای ها هم وجود دارد. برای اینکه ما بتوانیم تبادل تجاری مان را در این بستر B to B سامان بدهیم یکی از بزرگترین شرکای بنگاه‌های ما در حوزه SME ها، کشور کره است. حالا همین کار را با کشورهای منطقه هم دنبال می کنیم. 

با توجه به گستردگی که SME ها در ایران دارند، همین پتانسیل می تواند نیازش پاسخ داده شود، آیا مدت طولانی است که مشغول پوشش این فعالان هستید؟
بله همینطور است. ما از همان 3 میلیون فرصت هدف گذاری شده، طی سه ساله اخیر، 40 هزار واحد را هدف‌گذاری نموده‌ایم. بررسی کردیم با کمک دستگاه ها و نهادهای مختلف که اگر 40 هزار واحد از این فعالان را در پوشش بگیریم؛ می‌توانیم رشد و کمک جدی به پایداری GDP کشور بکنیم. اگر این SME ها را پوشش بدهیم و هر کدام 150 میلیون تومان تأمین مالی سالانه شوند، بر اساس محاسبات یک درصد به رشد GDP کمک خواهیم نمود. بانک مرکزی بیش از 370 هزار میلیارد تومان تا پایان ماه هفتم سال جاری تأمین مالی سرمایه در گردش داشته است، آنچه نتیجه فعالیت نشان می دهد نشان دهنده انحراف این تامین مالی است. رشد GDP ما بنا بر آمار منفی است. 
یکی از مهم ترین کارکردهای ما در بستر SCF، هدایت هدفمند تأمین مالی و تأمین مالی به موضوع مشخصی است در حوزه اشتغال و کارآفرینی.  
پیش بینی ما پوشش 3 درصد از کل نظام تأمین سرمایه در گردش در سه سال آینده است. این عدد حدود 11 هزار میلیارد تومان خواهد بود و انتظارمان این است که به توسعه رشد GDP کشور کمک کنیم.

با این توصیف چه چشم اندازی را متصور می دانید؟
یکی از محورهایی که ما برای توسعه جزء اهداف سال 98 طراحی کرده ایم؛ راه اندازی HOUSE SCF تخصصی است. در زنجیره های تأمین پیدا می کنیم. مثلاً در حوزه کشاورزی یا حوزه صنعت، در حوزه پلاستیک، در حوزه پوشاک و حوزه درمان. این روال در دنیا تقریبا شروع شده است. همه آنهایی که پلتفرم بوده اند- یا بانک هایی که در این زمینه کار می کردند- کم کم مطالعات زنجیره های شان را به «خانه های تخصصی تأمین مالی » تبدیل می کنند . با این رویکرد، ما استنباط مان این است که ظرفیت خیلی خوبی می تواند در کشور ایجاد شود که به توسعه بکارگیری این ابزار و بانک ها و نهاد های توسعه تخصصی  منجر خواهد شد.  ما در دستور کار خودمان گذاشته ایم که حداقل در سال آینده، دو خانه SCF تخصصی را- به ویژه در موضوع کشاورزی و حوزه صنعت- ایجاد کنیم. که قطع به یقین توان ما  و واحدهای ما را در حوزه جذب منابع، بیشتر می کند و یکی از کارکردهای دیگر آن هم می تواند «توسعه اوراق و ابزارهای نوین مالی» باشد. به نظر می رسد که این تحول، می تواند یک رویکرد حرفه ای و توانمندی باشد که ما می بایست این را محور در اولویت قرار دهیم تا به توسعه و تحقق مفاهیم مان – در این عرصه نوین تکنولوژیک-کمک کند.

نظرات شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
مهمترین اخبار - صفحه خبر