حتی اگر تولید نفت از میادین تعطیل‌شده کرکوک از سر گرفته شود، در وهله اول مقدار تولید ۱۰۰ هزار بشکه در روز خواهد بود. این بدین معناست که کل تولید منطقه کردستان فقط ۵۰۰ هزار بشکه در روز خواهد بود. این مقدار از صادرات ۷۰۰ هزار بشکه‌ای کردستان قبل از همه‌پرسی ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷ کمتر است و حتی برای قطع وابستگی ترکیه به نفت ایران هم کافی نیست.
این روز‌ها سفارت آمریکا در عراق با تمام قدرت وارد عرصه شده تا بین عراق و ایران فاصله بیندازد. این سفارت اخیرا ویدئویی منتشر کرده که در آن شش تن از کارمندان آمریکایی سفارت با زبان عربی فصیح توضیحاتی درباره تحریم‌های آمریکا علیه ایران ارائه می‌دهند. همزمان اجرای دور دوم اجرای تحریم‌های آمریکا علیه ایران، مقامات آمریکایی هشت کشور را تقریبا از اجرای تحریم‌های نفتی معاف کردند. اگر چه نام عراق در میان این هشت کشور نبود، اما برخی در بغداد اعلام کردند عراق هم معافیت‌هایی دریافت کرده است.
سفارت آمریکا در عراق طی ویدئویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده گفته واشنگتن به بغداد اجازه داده به مدت ۴۵ روز از ایران گاز و برق وارد کند. یکی از کارمندان سفارت دلیل این معافیت موقت را اینگونه تشریح کرد: "این معافیت به عراق وقت می‌دهد تا برداشتن گام‌هایی به سوی استقلال در زمینه انرژی را آغاز کند".
در آگوست گذشته، مقامات بانک مرکزی عراق اعلام کردند اقتصاد کشورشان به حدی با ایران مرتبط است که از واشنگتن خواسته‌اند آنها را از اجرای برخی تحریم‌ها معاف کند. معافیت موقت فعلی عراق مشروط به عدم پرداخت هزینه واردات به دلار آمریکاست.
آمریکایی‌ها در دو زمینه به عراق فشار می‌آورند: نخست قطع واردات گاز و برق از ایران؛ دوم افزایش تولید نفت برای جبران قطع صادرات نفت ایران در اثر تحریم‌ها.
برق
در حال حاضر، عراق برای تامین برق استان‌های جنوبی‌اش، به برق و گاز ایران وابسته است. در تابستان گذشته، همزمان با قطع صادرات برق ایران به عراق، استان‌های جنوبی، خصوصا بصره، شاهد اعتراضات خشونت‌آمیزی بود. از آن زمان، عراقی‌ها برای تامین برق به برخی کشور‌های همجوار روی آورده‌اند.
در حالی که قطع صادرات برق ایران در تابستان به دلیل اوج مصرف برق در ایران بود، این بار آمریکایی‌ها به دلیل اجرای تحریم‌ها با صادرات برق ایران به عراق مخالفت می‌کنند.
هم اکنون عراق حدود ۱۴ میلیون متر مکعب گاز و ۱۳۰۰ مگاوات برق از ایران وارد می‌کند. اگر چه مقامات عراق چندین بار برای واردات برق از کشور‌هایی نظیر عربستان و کویت تلاش کردند، اما جایگزین کردن این واردات ظرف ۴۵ روز برای این کشور امکان‌پذیر نیست.
یک مقام عراقی، که نامش فاش نشده، در گفتگو با روزنامه الشرق‌الاوسط با اشاره به معافیت موقت آمریکایی گفت: "اگر مدت معافیت تمدید نشود، پس از ۴۵ روز (در زمینه قطع واردات برق و گاز از ایران)، بخصوص تجهیز بصره و برخی جا‌های دیگر مانند بغداد و دیاله، عراق هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد".
این مقام افزود: "پروژه‌های گاز به سال‌ها نیاز دارد تا بتوانیم بحران را جمع‌وجور کنیم. بنابراین، مهلت (۴۵ روز) چه در زمینه گاز و چه در زمینه برق کافی نیست. این امر ما را به یک بحران نزدیک می‌کند".
البته مقامات عراق برای یافتن جایگزینی برای برق ایران تلاش‌هایی انجام می‌دهند. عاصم جهاد، سخنگوی وزارت نفت عراق اعلام کرد دیروز وزرای نفت عراق و عربستان در بغداد دیدار و درباره تامین نیاز‌های برق عراق از عربستان گفتگو کردند.
علاوه بر این، روز یکشنبه برهم صالح، رئیس‌جمهور عراق، در نخستین سفر خارجی خود به کویت رفت. علاوه بر محمد علی الحکیم، وزیر خارجه عراق؛ لؤی حمید الخطیب، وزیر برق عراق، هم رئیس‌جمهور را در این سفر همراهی می‌کند. امری که نشان می‌دهد احتمالا الخطیب واردات برق از کویت را بررسی کند.
جبران نفت ایران
محور دوم فشار‌های واشنگتن بر بغداد، به مسئله نفت مربوط می‌شود. در اکتبر ۲۰۱۷، به دلیل اختلافاتی که بر سر همه‌پرسی جدایی اقلیم کردستان از عراق بوجود آمد، تولید نفت در میادین نفتی کرکوک متوقف شد. اکنون، پس از اجرای تحریم‌های نفتی ایران، این میادین اهمیت جدیدی یافته‌اند. واشنگتن برای از سرگیری تولید نفت از میادین کرکوک فشار می‌آورد.
در حال حاضر عراق کمتر از ۵ میلیون بشکه در روز صادر می‌کند. اما قصد دارد در سال‌های آینده تولید خود را به ۸.۵ میلیون بشکه در روز ارتقا دهد. از این مقدار، یک ملیون بشکه ممکن است از میادین کرکوک تولید شود. با این حال، مشکل از سرگیری تولید نفت از میادین کرکوک صرفا باز کردن شیر‌ها نیست.
قبل از توقف صادرات نفت از کرکوک، تقریبا ۳۰۰ هزار بشکه در روز از آنجا به ترکیه و بازار‌های بین المللی صادر می‌شد. تخمین می‌شود که کرکوک ۹ میلیارد بشکه ذخیره نفتی دارد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، آمریکا کرکوک را به عنوان یک گزینه برای جبران نفت ایران می‌بیند. منابع صنعتی به رویترز گفته‌اند واشنگتن به بغداد برای توقف همه صادرات نفت به ایران و نیز از سرگیری صادرات از کرکوک به ترکیه فشار آورده است.
پس از حمله داعش در سال ۲۰۱۴ و اخراج ارتش عراق، نیرو‌های کُردی میادین نفتی کرکوک را تصرف کردند. حال از سرگیری تولید نفت از این میادین، مستلزم مذاکرات میان بغداد و کُردهاست. خط لوله‌ای که دولت عراق از آن برای صادرات نفت به ترکیه استفاده می‌کرد، توسط داعش ویران شد. فقط یک خط لوله سالم باقی مانده که آن هم تحت سیطره کُرد‌ها است. برای شروع دوباره صادرات از کرکوک، دولت عراق باید از آن خط لوله استفاده کند یا خط جدیدی را احداث کند. بنا به گفته رویترز، دولت عراق هر دو گزینه را بررسی می‌کند.
اگر بغداد با کُرد‌ها به توافق نرسد، احداث یک خط لوله جدید تقریبا دو سال زمان می‌برد. در حال حاضر، میادین نفتی کردستان عراق، حدودا ۴۰۰ هزار بشکه در روز تولید می‌کنند. میادین کرکوک هم می‌توانند ۳۰۰ هزار بشکه در روز به این تولید اضافه کنند. مقامات عراق می‌گویند آنها برای تامین نفت پالایشگاه‌های محلی به نفت کرکوک نیاز دارند. تولید فعلی کرکوک هم به همین پالایشگاه‌ها می‌رود؛ بنابراین حتی اگر تولید نفت از میادین تعطیل‌شده کرکوک از سر گرفته شود، در وهله اول مقدار تولید ۱۰۰ هزار بشکه در روز خواهد بود. این بدین معناست که کل تولید منطقه کردستان فقط ۵۰۰ هزار بشکه در روز خواهد بود. این مقدار از صادرات ۷۰۰ هزار بشکه‌ای کردستان قبل از همه‌پرسی ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷ کمتر است و حتی برای قطع وابستگی ترکیه به نفت ایران هم کافی نیست.
