درست است که رئیس جمهور ایالات متحده در گذشته از سرسختی خود در مورد ایران کوتاه نمی آمد، اما اکنون، گزینه ای را مطرح کرده است که با موضع عادی دولت او در تناقض بوده و این امر به مذاق کسانی که روی گزینه مقابله نظامی حساب کرده بودند، خوش نمی آید.
«ویكتور شلهوب» در العربی الجدید نوشت: اعلام آمادگی ترامپ برای دیدار با روحانی، آن هم بدون هیچ پیش شرطی، واشنگتن را غافلگیر کرده و باعث شد مسئولان آمریکایی به دنبال انگیزه های این تحول ناگهانی در موضع رئیس جمهورشان باشند. شکی نیست که چنین اظهار نظری از سوی ترامپ نزد شرکای عرب آمریکا که روی حریر مقابله حتمی بین واشنگتن و تهران آرمیده و گمان کرده اند که کاخ سفید جز زبان حمله، چیزی در جیب خود ندارد، به مثابه انفجار یک بمب بوده است.
به گزارش «انتخاب»؛ این رسانه قطری در ادامه آورده است: درست است که رئیس جمهور ایالات متحده در گذشته از سرسختی خود در مورد ایران کوتاه نمی آمد، اما اکنون، گزینه ای را مطرح کرده است که با موضع عادی دولت او در تناقض بوده و این امر به مذاق کسانی که روی گزینه مقابله نظامی حساب کرده بودند، خوش نمی آید. البته ترامپ سابقه ی تغییر موضع از جنگ و دشمنی به یک مذاکره کننده برای دست یابی به صلح را دارد. در تعامل ترامپ با کره شمالی شاهد چنین رفتاری از او بودیم. رئیس جمهور آمریکا همچنین در جنگ تجاری با اروپایی ها نیز بر این سیاست تکیه کرد؛ شیوه ای که بعید نیست در رابطه با ایران نیز تکرار شود.
ترامپ در پیشنهادی غیر قابل پیش بینی که خطوط سیاست ترسیم شده توسط مایک پومپئو را برهم زد، از آمادگی برای مذاکره با ایران گفت. این در حالی است که در 21 می گذشته گفته بود در صورتی که تهران با 12 شرط آن موافقت کند، حاضر به مذاکره با ایرانی هاست.
سخنان شب گذشته ترامپ از جنس سخنان وزیر خارجه سابق خود، تیلرسون بود. این اقدام در واقع نشان دهنده آن است که شخص ترامپ طراح سیاست خارجی آمریکا و سخنگوی آن است؛ خواه این سیاستگذاری های او با آگاهی تیم متخصصش صورت گیرد یا بدون مشورت با آن؛ که البته اینگونه تصمیم گیریها، نشان دهنده نبود استقرار در سیاستگذاریها در داخل دولت آمریکاست.
دو سناریو برای این سورپرایز ترامپ می توان متصور شد:
اول آنکه ترامپ با این اقدام در واقع اروپایی ها را با ارائه پیشنهادی که تهران را در موضعی قرار می دهد که مجبور به مخالفت است، مخاطب قرار داده است. ترامپ معتقد است پس از مخالفت تهران با این پیشنهاد، اجرای تحریمها آسانتر می شود و اروپایی ها برای التزام به تحریمها ترغیب می شوند، چرا که می دانند تهران حتی مذاکره غیر مشروط را نیز نپذیرفته است. این در حالی است که دو ساعت پیش از صحبتهای ترامپ، تهران ورود به هر مذاکره ای با واشنگتن را بعید دانسته بود.
دوم اینکه پیشنهاد ترامپ ممکن است در جلسه با کرملین مطرح و بر روی آن تفاهم شده باشد، تفاهمی که شامل وضعیت سوریه و حضور تهران می شود.
تحلیلگران بعید نمی دانند که تار و پود این گفتگوها و تصمیم ها با مشارکت عمان بافته شده باشد؛ چرا که وزیر خارجه آن، یوسف بن علوی حدود دو ساعت پیش از اعلام غافلگیر کننده ترامپ، با همتای آمریکایی خود در واشنگتن دیدار کرده بود؛ زمان بندی که علامت سوال دیگری را در این مورد به دنبال دارد.
در هر صورت، به احتمال زیاد آنچه جریان دارد جزء سیاست های ناگهانی ترامپ به شمار می آید، البته این مساله در چارچوب همکاری بین کاخ سفید و کرملین، برای تغییر معادلات در خاورمیانه، جای می گیرد.
مترجم: مریم نصرالهی
